Τετάρτη 6 Νοεμβρίου 2013

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΜΑΚΡΑΚΗ

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΜΑΚΡΑΚΗ



ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΜΑΚΡΑΚΗ [1]


      Η, κατά καιρούς, ε­κλε­κτι­κή προ­βο­λή του προ­σώ­που του Απ. Μα­κρά­κη και η συ­να­κό­λου­θη α­να­γω­γή του σε πρό­τυ­πο «ορ­θο­δό­ξου μα­χη­τή», δια της σι­ω­πη­ράς πα­ρα­κάμ­ψε­ως των ε­γνω­σμέ­νων πλα­νών του, ο­δη­γεί μάλλον στην αν­τί­λη­ψι, ό­τι μπο­ρεί να υ­πάρ­ξη ορ­θό­δο­ξος α­γω­νι­στι­κή δρά­σις ε­ρή­μην της εκ­κλη­σι­α­στι­κής και δογ­μα­τι­κής συ­νει­δή­σε­ως. Πα­ραλ­λή­λως, εν­δέ­χε­ται το ι­δε­ώ­δες μιας «κα­θα­ράς» Εκ­κλη­σί­ας, λό­γω της λαν­θα­νού­σης αυ­το­νο­μή­σε­ως της η­θι­κής α­πό την θε­ο­λο­γί­α, να θέλ­γη πε­ρισ­σό­τε­ρον α­πό το ό­ρα­μα μιας Ορ­θο­δό­ξου Εκ­κλη­σί­ας. Ας γί­νη, λοι­πόν, υ­πό μορ­φήν ε­ρω­τη­μά­των μία λυ­πη­ρά υ­πό­μνη­σις κά­ποι­ων α­λη­θει­ών:
Δεν εί­ναι ά­ρα­γε γνω­στόν πως, θε­με­λι­ώ­δη προ­ϋ­πό­θε­σι της ελ­λη­νο-χρι­στι­α­νι­κής δρά­σε­ως του Απ. Μα­κρά­κη α­πο­τε­λού­σε η βα­θυ­τά­τη και α­κλό­νη­τη πε­ποί­θη­σίς του ό­τι εί­ναιθε­όθενε­κλελεγμένοςνα α­να­μορ­φώ­ση «εν Χρι­στώ πά­σαν την ε­πί γης αν­θρω­πό­τη­τα»[2], συ­νεί­δη­σι που του ε­δραί­ω­σε η τρα­γι­κή «θε­οληπτική» εμ­πει­ρί­α του έ­τους 1851;[3].  Δεν εί­ναι αυ­τός πουε­κήρυσσεό­τιδενέ­χειπλέ­ονα­νάγκημε­τανοίας[4], ό­τι έ­λα­βε «πεί­ραντουέρ­γουτηςθε­ώσεως»[5], ό­τι «έ­χειενε­αυτώτοΠνεύ­ματουΘε­ούκαιλα­λείενΠνεύ­ματιΑ­γίω»;[6].  Ό­τι η καρ­δί­α του εί­ναι «ι­σόχριστος»[7], και ο ί­διοςκα­τάπάν­ταό­μοιοςμετονΧρι­στόν[8], γι’ αυ­τό και εί­ναι «α­πό­στο­λος του Θε­ού ... α­δελ­φός του Χρι­στού, καιυιόςτουΘε­ούκαιτηςΘε­ονύμφουΜα­ρίας»;[9].  Ό­τι εί­ναιομό­νοςπραγ­ματικόςδι­δάσκαλοςτουΘε­ούστην ε­πο­χή του[10], «οδεύ­τεροςΗ­λίαςκαιοδεύ­τεροςΠρό­δρομος»[11], που έ­χει λά­βεια­πότονΘε­όντηνεν­τολήκαιε­ξουσίανα ε­λέγ­χη τα πάν­τα;[12].  Ό­τι ηεγ­κατάλειψίςτουεκμέ­ρουςτωνμα­θητώντουι­σο­δυ­να­μεί με την εγ­κα­τά­λει­ψι του Χρι­στού και την προ­σχώ­ρη­σί τους στο στρα­τό­πε­δο του δι­α­βό­λου;[13].  Σε αυ­τόν δεν α­νή­κει η α­νή­κου­στος α­πάν­τη­σις προς ε­νι­στα­μέ­νους σε μί­αν α­πό­φα­σί του ο­πα­δούς του ό­τι: «Υ­μείςδενεί­σθεσο­φοί, καιε­πομένωςδενδύ­νασθεού­τευ­μείςναμεπεί­σητε, ό­τιη­μάρτησα, ού­τεοιάγ­γελοι, ειμημό­νονοΘε­όςα­μέσως, ειςτονο­ποίονα­ποδέχομαιναμετι­μωρήση»;[14].
Αυ­τός, με­τά α­πό τό­σους αι­ώ­νας θε­ο­λο­γι­κών α­γώ­νων της Εκ­κλη­σί­ας, με­τά την α­πο­κρυ­στάλ­λω­σι και πα­γί­ω­σι των δογ­μά­των της, δεν υ­πε­στή­ρι­ξε με πρω­το­φα­νή εμ­μο­νή και ά­καμ­πτη αυ­το­πε­ποί­θη­σι τις πα­λαι­ές αι­ρέ­σεις: «Πρώ­τον,ό­τιοάν­θρωποςσυ­νίσταταιεκτρι­ώνου­σιών·σώ­ματος, ψυ­χήςκαιπνεύ­ματος. Δεύ­τε­ρον, ό­τιε­πλάσθηηψυ­χήεκτουχο­ός, καιπά­λιναύ­τηε­πιστρέφειειςτονχουν, κα­θώς και η των κτη­νών. Τρί­τον,ό­τιηψυ­χήτουαν­θρώπουεί­ναια­δρανήςκαιά­λογοςου­σία, καιου­χίνο­εράκαιλο­γική. Τέ­ταρ­τον, ό­τιτοτρί­τονσυ­στατικόντουαν­θρώπου, εί­ναιαυ­τότοα­ίδιονΠνεύ­ματηςΤρι­συποστάτουΘε­ότητος. Και πέμ­πτον, ό­τιοΘε­άνθρωποςΙ­ησούςή­τοα­τελήςπρο τουβα­πτίσματος, καιύ­στερονε­τελειοποιήθη...»; (γέ­ρων Δα­νι­ήλ Κα­του­να­κι­ώ­της). Αυ­τός δεν α­πε­φάν­θη ό­τι «οιΠα­τέρες... εντωπε­ρίψυ­χήςζη­τήματιε­σφάλησανκαιε­πλανήθησαν, μηερ­μηνεύσαντεςορ­θώςτηνΑ­γίανΓρα­φήν, καιε­πομένωςη­γνόησαν, προ­κατειλημμένοιόν­τες, τηντρι­μερήτουαν­θρώπουσύ­στασιν»[15], ε­νώ η δι­κή του γνώ­σις, ως «τε­λει­ο­τέ­ρα», δι­έ­φε­ρε της γνώ­σε­ως ε­κεί­νων;[16].  Και, ό­ταν το 1878 κα­τε­δι­κά­σθη α­πό την Σύ­νο­δον ως αι­ρε­τι­κός, δεν ε­καυ­χά­το ό­τι «ηΟρ­θόδοξοςπί­στιςκρα­τείταισή­μερονπα­ράτωνδύ­οΣυλ­λόγων, τουΘρη­σκευτικούκαιτουΠο­λιτικού, οί­τινεςεί­ναιοιδύ­ομάρ­τυρεςτηςα­ληθείας(πρβλ. Α­ποκ. ι­α΄3)·ηδενο­μιζομένηΙ­εράΣύ­νοδος... τηνμενδι­δασκαλίαντουΑ­γίουΠνεύ­ματοςπε­ρίτηςτρι­συνθέτουσυ­στάσεωςτουαν­θρώπουκα­τεδίκασενωςαί­ρεσιν, τηνδεσκό­τιονκαια­μάρτυρονε­τεροδιδασκαλίαν... πε­ρίτουδι­συνθέτουσυ­νιστάωςδόγ­μαπί­στεως...»;[17]
Αλ­λά και ό­σον α­φο­ρά στηνεκ­θειαζομένηαν­τι­σι­μω­νια­κή του δρά­σι, η ο­ποί­α, ό­πως εγ­καί­ρως ε­πε­σή­μα­νε ο α­εί­μνη­στος Γέ­ρων Δα­νι­ήλ Κα­του­να­κι­ώ­της, «ε­νέσπει­ρεντοπρος ά­πανταςενγέ­νειτουςτεΑρ­χιερείςκαιλοι­πούςΚλη­ρικούς, ά­σπον­δονμί­σος», τι έ­χει αυ­τή να εμ­πνεύ­ση σή­με­ρα, ό­ταν α­πο­δε­δειγ­μέ­νως συ­νυ­φαί­νε­το με την δι­ά­χυ­τη στον κύ­κλο του πε­ποί­θη­σι, ό­τι η α­λη­θής Εκ­κλη­σία εί­ναι η «νυνδι­ωκομένη» στο πρό­σω­πό του, η ο­ποί­α α­πο­κα­λύ­πτε­ται «ουκα­πότίτ­λωνκαιτύ­πωνκαισυμ­βόλωνκαια­ξιωμάτωνε­ξωτερικών, αλ­λ’ α­πόλο­γικότητοςκαιη­θικότητοςκαια­ρετήςτωνταύ­τηςμε­λών»;[18].  Αλ­λά, και με την δη­μο­σί­α εκ­πε­φρα­σμέ­νη πί­στι του, ό­τιηχά­ριςτουΠα­ναγίουΠνεύ­ματοςδενε­νεργεί«εις α­μα­θείς και βε­βή­λους και εγ­κλη­μα­τί­ας, δι­ό­τι η πα­ρά­νο­μος Ι­ε­ρω­σύ­νη με­τα­στρέ­φει τα Μυ­στή­ρια της ζω­ής εις θα­νά­του και α­πω­λεί­ας μέ­σα και όρ­γα­να»[19], διο και η α­να­νέ­ω­σις της κα­τ’ αυ­τόν «νε­νε­κρω­μέ­νης» εκ της σι­μω­νί­ας Εκ­κλη­σί­ας θα συ­νε­τε­λεί­το «διαποι­μένωννέ­ων, λα­βόντωντηνχει­ροτονίανεντωου­ρανώα­π’ ευ­θείαςκαια­μέσωςπα­ράτουΘε­ού»;[20]
Μί­α μα­χη­τι­κό­της, λοι­πόν, ωρ­μη­θεί­σα α­πό τέ­τοι­ες θε­ο­λο­γι­κο-πνευ­μα­τι­κές προ­ϋ­πο­θέ­σεις, εί­ναι δυ­να­τόν να α­ξι­ο­λο­γή­ται ως «ορ­θό­δο­ξος» και να εγ­κω­μι­ά­ζε­ται σή­με­ρα ως γε­νο­μέ­νη δή­θεν «για τις α­λή­θει­ες του Ευ­αγ­γε­λί­ου και των Ι­ε­ρών Κα­νό­νων»; Μή­πως, εν τέ­λει, αν­τί της ε­πε­τεια­κής α­να­πο­λή­σε­ως των μα­χη­τι­κών κα­τορ­θω­μά­των του Α­πο­στό­λου Μα­κρά­κη, θα ή­ταν ω­φε­λι­μό­τε­ρο να δι­ε­ρω­τη­θή κα­νείς, πό­σον «το ά­η­θες στην Εκ­κλη­σί­α μα­κρα­κι­κόν ή­θος», (κα­τ’ α­εί­μνη­στον Θε­ό­κλη­τον Δι­ο­νυ­σιά­την), συ­νέ­βα­λε στην εκ των έ­σω αλ­λο­τρί­ω­σι της νε­ο­ελ­λη­νι­κής ευ­σε­βεί­ας;

-------------------------------------------------------
ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

  1. Ως βο­η­θή­μα­τα για την συγ­γρα­φή του πα­ρόν­τος άρ­θρου ε­χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­σαν οι ε­ξής με­λέ­τες:  α) Λέ­ον­τος Μπράν­γκ,Τομέλ­λοντουΕλ­ληνισμούστονι­δεολογικόκό­σμοτουΑ­ποστόλουΜα­κράκη,έκδ. «Αρ­μός», Αθήνα 1997 [δι­δα­κτο­ρι­κή δι­α­τρι­βή]. (Εις το ε­ξής ΛΜ).  β) Γέ­ρον­τος Δα­νι­ήλ Κα­του­να­κι­ώ­του,Κα­τάαι­ρετικώνδο­ξασιώνΑπ. Μα­κράκη,έκδ. Μο­να­στι­κής Α­δελ­φό­τη­τος Δα­νι­η­λαί­ων, Ά­γιον Ό­ρος – Θεσ­σα­λο­νί­κη 1984. (Εις το ε­ξής ΔΚ).  γ) Γέ­ρον­τος Θε­ο­κλή­του Δι­ο­νυ­σιά­του,Α­θωνικάΆν­θη,τόμ. Α΄, έκδ. Α­στέ­ρος, 1962 καιΑ­θωνικάΆν­θη, τόμ. Γ΄, έκδ. «Α­στέ­ρος», 1989. (Εις το ε­ξής ΘΔ).  δ) «Πα­πα­δι­α­μαν­τι­κά Τε­τρά­δια», τεύ­χ. 2, έκδ. «Δό­μος», Αθήνα 1993. (Εις το ε­ξής ΠΤ).
  2. Μα­κρά­κη Απ.,ΗΠό­λιςΣι­ώνηηε­πίτηςπέ­τραςοι­κοδομηθείσαΕκ­κλησίαή­τοιηαν­θρώπινοςκοι­νωνίαενΧρι­στώ, εν Α­θή­ναις 19672(α΄ έκ­δο­σις στην Κων/πο­λι 1860), σελ. 15-16. (ΛΜ, 252).
  3. Μα­κρά­κη Απ.,Λό­γοιεί­κοσιθέ­μαέ­χοντεςτοέρ­γοντου1821 πως αντά­χιστακαικάλ­λισταειςπέ­ραςέλ­θοι, εκ­φωνηθέντεςεντηπλα­τείατης«Ο­μονοίας» υ­πόΑ­ποστόλουΜα­κράκηα­πότης29 Μα­ίου1866 καια­ναδημοσιευμένοιή­δηπρος κοι­νόνφω­τισμόνκαιχά­ριναυ­τούτουέρ­γουό­περα­ναστέλλειτωνπολ­λώνηά­γνοια, εν Α­θή­ναις 19652(α΄ α­να­δη­μο­σί­ευ­σις στην Α­θή­να 1886 α­πό την ε­φη­με­ρί­δα «Δι­και­ο­σύ­νη», αρ. 1-84 των ε­τών 1866-67), σελ. 144.  (ΛΜ, 250).
  4. Μα­κρά­κη Απ.,Ερ­μηνείακα­τάβά­θοςκαιπλά­τοςειςταςΠρά­ξειςτωνΑ­ποστόλων(Ωςε­διδάχθηαύ­τηα­πόέ­δραςκα­τάτοέ­τος1877),(α­νά­τυ­πον εκ του Θρη­σκ. Πε­ρι­ο­δι­κού «Φως του Λό­γου» των ε­τών 1921-28), σελ. 38. (ΛΜ, 253).
  5. Μα­κρά­κη Απ.,Ηχρι­στιανικήφι­λοσοφίαηδί­κηα­ναμέσοντηςφι­λοσοφίαςτηςΕλ­λάδοςκαιε­κείνηςτωντηςΔύ­σεωςσχο­λών,εν Α­θή­ναις 19682(α΄ δη­μο­σί­ευ­σις στην ε­φη­με­ρί­δα «Λό­γος», αρ. 33-72 των ε­τών 1868-69), σελ. 87. (ΛΜ, 253).
  6. Μα­κρά­κη Απ.,Λο­γικόςέ­λεγχοςθω­ρακωτούτι­νόςε­λέγχουσκο­τίωςκαια­φανώςδη­μοσιευθέντος(Προςυ­περάσπι­σιντουΘε­οκλήτουΒίμ­πουκα­τηγορηθέντοςε­πίε­τεροδιδασκαλίααι­ρέσειτεκαιβλα­σφημίακαιμηδυ­νηθέντοςα­πολογηθήναι),εν Α­θή­ναις 19642(α΄ έκ­δο­σις στην Α­θή­να 1869), σελ. 82. (ΛΜ, 253).
  7. Μα­κρά­κη Απ.,Α­πολογίαΑ­ποστόλουΜα­κράκηπε­ρίτωνε­αυτούαι­σθημάτων, φρο­νημάτωνκαιπρά­ξεων, καιι­δίωςα­νάιρεσιςπάν­τωνό­σαοκα­θηγητήςΚ. Νε­στορίδηςέ­γραψεκα­τ’ αυ­τούκαιτουπε­ρίψυ­χήςφρο­νήματοςαυ­τού,εν Α­θή­ναις 19582(α΄ έκ­δο­σις στην Α­θή­να 1873), σελ. 32. (ΛΜ, 253).
  8. Μα­κρά­κη Απ., έν­θ’ α­νωτ., σελ. 200 · καιΗΠό­λιςΣι­ών..., σελ. 46-47. (ΛΜ, 253).
  9. Μα­κρά­κη Απ.,Έ­λεγχοςΕκ­κλησιαστικήςΙ­στορίαςΑ. Δι­ομήδουςΚυ­ριακού(1898) καιβι­βλιοκρισίαΔογ­ματικήςΘε­ολογίαςΖή­κουΡώ­ση(1905). Ι­στορικόνκαιδογ­ματικόνφωςυ­πόΑ­ποστόλουΜα­κράκη,εν Α­θή­ναις 1949 (α­να­δη­μο­δί­ευ­σις α­πό την ε­φη­με­ρί­δα «Λό­γος», αρ. 1271-1293 του 1898 και αρ. 1605-1620 του 1905), σελ. 56. (ΛΜ, 253).
  10. Μα­κρά­κη Απ., έν­θ’ α­νωτ., σελ. 10· και ε­φημ.«Λό­γος», αρ. 1002/15.5.1893, σελ. 3 και αρ. 1004/29.5.1893, σελ. 3 (ΛΜ, 254).
  11. Μα­κρά­κη Απ.,Ερ­μηνείατηςΑ­ποκαλύψεωςΙ­ωάννουτουΘε­ολόγου,εν Α­θή­ναις 19823(α΄ έκ­δο­σις στην Α­θή­να 1881), σελ. 479-480. (ΛΜ, 268).
  12. Ε­φη­με­ρίς«Λό­γος»,αρ. 1002/15.5.1893, σελ. 3 και αρ. 1004/29.5.1893, σελ. 3. (ΛΜ, 254).
  13. Μα­κρά­κη Απ.,Έ­λεγχοςΕκ­κλησιαστικήςΙ­στορίας...,σελ. 77. (ΛΜ, 254).
  14. Ε­φη­με­ρίς«Α­γάπη»,αρ. 63/13.3.1894, σελ. 8. (ΛΜ, 255).
  15. Μα­κρά­κη Απ.,Α­πολογία, σελ. 201, 203, 208 κ.α. (ΘΔ, Γ΄ 321-322).
  16. Μα­κρά­κη Απ., έν­θ’ α­νωτ.,  σελ. 49, 114. (ΔΚ, 37 και ΛΜ, 258).
  17. Α­πό­φα­σις της κα­τά το έ­τος 1879 συ­νε­δρι­ά­σε­ως των δύ­ο Συλ­λό­γων του Απ. Μα­κρά­κη, του θρη­σκευ­τι­κού «Ι­ω­άν­νης ο Βα­πτι­στής» και του πο­λι­τι­κού «Ο Μέ­γας Κων­σταν­τί­νος», πα­ρα­τι­θε­μέ­νη αυ­το­λε­ξεί εν ΔΚ, 45-46.
  18. Ε­φη­με­ρίς «Λό­γος», αρ. 909/3.8.1891, σελ. 4. (ΠΤ, σελ. 143-144, έν­θα πα­ρα­τί­θε­ται ο­λό­κλη­ρον το άρ­θρον της ε­φη­με­ρί­δος).
  19. Μα­κρά­κη Απ.,Θεί­ακαιι­εράΚα­τήχησις, κα­θώςε­διδάχθηυ­πότουΑ­γίουΠνεύ­ματοςκαιτωνε­πισήμωνΑυ­τούορ­γάνωνα­πότηςη­μέραςτηςΠεν­τηκοστήςμέ­χριτέ­λουςτωνε­πτάΟικου­μενικώνΣυ­νόδων, δι­δαχθείσαπα­ραθετικώςκαισυγ­κριτικώςπρος ταςαν­τηχήσειςκαιταςπα­ρηχήσειςτουΔι­αβόλου,εν Α­θή­ναις 1885, σελ. 225 (ΔΚ, 95-96).
  20. Ε­φη­με­ρίς «Λό­γος», αρ. 1005. (ΘΔ, 321).

(Πηγή περιοδικό: «Χρι­στι­α­νι­κή Βι­βλι­ο­γρα­φί­α», φ. 30, Ιαν.-Μαρτ. 2006, σ. 11).
Αναδημοσίευση από την ιστοσελίδα ΑΛΛΗ ΟΨΙΣ



Read more:http://www.egolpion.net/makrakis.el.aspx#ixzz2jwJ6K4Ta

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου