Μπορεί ο άνθρωπος από μόνος του να σωθεί;

Μπορεί ο άνθρωπος από μόνος του να σωθεί;

ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ:

 ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΜΑΣ

ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ
ΚΟΖΑΝΗ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2005

Όχι. Καταφατικά στο ερώτημα απάντησε στην αρχαιότητα ο μοναχός Πελάγιος. Σύμφωνα με τις αντιλήψεις του, η πτώση τού ανθρώπου στην αμαρτία άφησε ανέπαφη την ανθρώπινη φύση, δεν την κατέστρεψε. Έτσι ο άνθρωπος, διατηρώντας τις λογικές και ηθικές δυνάμεις του, έχει τη δυνατότητα να στραφεί ελεύθερα στο αγαθό, να διαπράξει την αρετή και να σωθεί, χωρίς να έχει ανάγκη της χάριτος τού Θεού.

Οι αντιλήψεις αυτές τού Πελαγίου είναι εσφαλμένες. Ο άνθρωπος, λόγω της βλάβης της πνευματικής του φύσεως (τού «κατ' εικόνα»), όχι μόνο δεν μπορεί ν' ανορθωθεί μόνος στο επίπεδο της πνευματικής ζωής, αλλά και ανορθωθείς έχει απόλυτη ανάγκη της χάριτος τού Θεού για να προκόψει στο αγαθό και να σωθεί. Η Αγία Γραφή μας ομιλεί σχετικά «Ουδείς δύναται ελθείν προς με, εάν μη ο Πατήρ ο πέμψας με ελκύση αυτόν». «Εάν μη τις γεννηθή εξ ύδατος και Πνεύματος, ου δύναται εισελθείν εις την βασιλείαν τού Θεού». «Ο Θεός εστίν ο ενεργών εν ημίν και το θέλειν και το ενεργείν υπέρ της ευδοκίας».
Άλλωστε η χάρη τού Θεού είναι αναγκαία για ν' απαλειφθεί από τον άνθρωπο η κατάρα τού προπατορικού αμαρτήματος. Αν η παρουσία της θείας χάριτος δεν ήταν απόλυτα αναγκαία για τη σωτηρία τού ανθρώπου αλλά μόνο σχετικά (εν τη εννοία της απλής ενδυναμώσεως των φυσικών του δυνάμεων), τότε το λυτρωτικό έργο τού Χριστού σχετικοποιείται, αποβάλλοντας τον απόλυτα υπερφυσικό χαρακτήρα του. Τις αιρετικές αντιλήψεις τού Πελαγίου η Εκκλησία καταδίκασε στη σύνοδο της Καρθαγένης.

Μπορεί ο φυσικός άνθρωπος να καταστήσει εαυτόν δικαιούχο της θείας χάριτος;

Όχι. Η αντίθετη άποψη φθείρει τον υπερφυσικό χαρακτήρα της απολυτρώσεως, την οποία κατεβάζει στο επίπεδο των φυσικών αγαθών, που είναι ομόλογα προς τη φύση των ανθρώπων. Ο όποιος αγαθός και ενάρετος άνθρωπος δεν μπορεί ν' αξιώσει από το Θεό τη σωτηρία του, η οποία είναι χάρισμα, δώρο ελεύθερο της αγάπης τού Θεού. Η σωτηρία δεν είναι μισθός για την όποια αξιοσύνη τού ανθρώπου. Φυσικά ο άνθρωπος που κάνει το ηθικό καλό με τις λογικές και πνευματικές δυνάμεις, που διατηρούνται στην πεσμένη φύση του, μπορεί να προπαρασκευάσει τον εαυτό του και να δεχτεί ευκολότερα τη σωτηρία, παρά ένας άλλος που ζει στην κακουργία της αμαρτίας και στα πάθη του. Με αυτή την έννοια πρέπει να εκλάβουμε το χωρίο Πράξ. 10,34 «επ' αληθείας καταλαμβάνομαι, ότι ουκ έστι προσωπολήπτης ο Θεός, αλλ' εν παντί έθνει ο φοβούμενος αυτόν και εργαζόμενος δικαιοσύνην δεκτός αυτώ εστί». Ο εθνικός Κορνήλιος δεν έλαβε τη σωτηρία σαν αμοιβή της αρετής και της χρηστής συμπεριφοράς του. Ήταν απλά παρασκευασμένος με την αγαθή θέληση και τη διαγωγή του, πράγμα που δεν παρέβλεψε η πρόνοια τού Θεού, όπως δεν παραβλέπει και κάθε άλλο χρηστό άνθρωπο, τον οποίο στην κατάλληλη ώρα θα καλέσει σε σωτηρία.

 Ο φυσικός άνθρωπος μπορεί μόνος του ν' αρχίσει τη σωτηρία του;

Όχι. Την έναρξη της σωτηρίας τού ανθρώπου μόνο η θεία χάρη μπορεί να ενεργήσει. Η χάρη αυτή καλείται προκαταρκτική. Η διδασκαλία κατά την οποία ο άνθρωπος μπορεί πρώτος να αρχίσει το έργο της σωτηρίας του και κατόπιν να έλθει η χάρη τού Θεού ν' αποτελειώσει την αρξάμενη διαδικασία της σωτηρίας, είναι διδασκαλία ημιπελαγιανική, λανθασμένη και απόβλητη. Βεβαίως -όπως είδαμε και στο προηγούμενο ερώτημα- μετά την πτώση υπελείφθησαν δυνάμεις λογικές και ηθικές, βάσει των οποίων ο άνθρωπος δύναται να πράξει το «ηθικόν καλόν» και να ελκύσει ευχερέστερα τη λυτρωτική χάρη τού Θεού, παρά εκείνος, που ζει στη νάρκωση της αμαρτίας, όπως μαρτυρεί η περίπτωση τού Κορνηλίου και διαπιστώνει η μαρτυρία της ιστορίας κατά την οποία πολλοί εκ των Πλατωνικών εδέχθησαν τη σωτηρία, ενώ εκ των Επικουρείων (υλιστών φιλοσόφων) κανείς. Τα παραδείγματα όμως αυτά δεν σημαίνουν, ότι οι φυσικές δυνάμεις τού ανθρώπου αποτελούν τη γέφυρα, διά της οποίας ο άνθρωπος μπορεί να μεταπηδήσει στο κράτος της χάριτος και να καλύψει το χάσμα το διαχωρίζον την πεσμένη φύση από το Θεό. Τα ημιπελαγιανικά διδάγματα αλλοιώνουν τη φύση τού Θεού, ο οποίος παύει να είναι ο ιατρός ο θεραπεύων τον ημιθανή και τραυματισμένο άνθρωπο, αλλ' ο οφειλέτης που οφείλει να ανταμείψει την αρετή του ανθρώπου, τη δε σωτηρία κατεβάζουν στο επίπεδο των φυσικών αγαθών, τα οποία μπορεί να πετύχει από μόνος του ο άνθρωπος.

Read more:http://www.egolpion.net/6B2C22EF.el.aspx#ixzz2k8Gik4Jw