Περί αποκαταστάσεως Πάντων

ΠΕΡΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΠΑΝΤΩΝ
 Διονύσης Παπαχριστοδούλου

ΕΡΩΤΗΣΗ:

Αλήθεια πες μου για τις απόψεις του Α. Γρηγορίου Νύσσης περί αποκαταστάσεως των πάντων ... Ναι μεν η εκκλησία δεν τις δέχεται , όμως υπό ποίο πρίσμα εκείνος τις διατύπωσε;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ:

Ο άγιος Γρηγόριος Νύσσης στο λόγο του: "ΕΙΣ ΤΟ "ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ Ο ΥΙΟΣ ΥΠΟΤΑΓΗΣΕΤΑΙ ΤΩ ΥΠΟΤΑΞΑΝΤΙ ΑΥΤΩ ΤΑ ΠΑΝΤΑ"" γράφει:

... ει γαρ τα όντα πάντα ουκ έκ τινος υποκειμένης ύλης προς το φαινόμενον μετεσκευάσθη αλλά το θείον θέλημα ύλη και ουσία των δημιουργημάτων εγένετο, πολύ μάλλον δυνατόν είναι κατασκευάζει το ήδη όν εις το ίδιον σχήμαπάλιν επαναχθήναι ή το εξ αρχής μη όν εις υπόστασίν τε και ουσίαν ελθείν.

... αν δηλαδή όλα τα όντα δεν μετασκευάστηκαν από κάποια υποκείμενη ύλη στη μορφή με την οποία φαίνονται, αλλά ύλη και ουσία των δημιουργημάτων έγινε το θείο θέλημα, είναι πολύ πιο εύκολο να επαναφερθεί πάλι στο δικό του σχήμα αυτό που ήδη υπάρχει παρά να έρθει σε υπόσταση και ουσία αυτό που δεν υπάρχει από την αρχή. (σελ. 81).

     Το θείο θέλημα έγινε ύλη και ουσία των δημιουργημάτων. Οι άγιοι εν θεωρία βλέπουν τους λόγους των όντων δηλαδή την δημιουργική ενέργεια του Θεού που κάνει τα όντα να υπάρχουν, δηλαδή το θείο θέλημα που έγινε ύλη και ουσία των δημιουργημάτων. "Είναι πιο εύκολο να επαναφέρει το ήδη ον στο δικό του σχήμα παρά να δημιουργήσει" εκ του μηδενός. Δεν πρόκειται για επανασυναρμολόγηση των μερών της ουσίας του σώματος αλλά γιαεπαναφορά του δικού του σχήματος. Το αναστημένο σώμα μάλλον δεν θα αποτελείται από την ίδια ουσία δηλαδή από τα ίδια άτομα και μόρια που το επί γης αποτελείτο. Αυτό είναι μάλλον αδύνατο γιατί τα συγκεκριμένα άτομα που αποτελούν το σώμα μου το πιθανότερο είναι ότι κάποτε στο παρελθόν οικοδομούσαν, ή κάποτε στο μέλλον θα οικοδομήσουν, κάποιο άλλο σώμα. Σε ποιο λοιπόν θα πρωτοπάνε; Τα υλικά του σώματός μας δεν φυλάγονται σε κάποια αποθήκη ώστε αυτούσια να ξαναχρησιμοποιηθούν για να ξανασυναρμολογήσουν το αναστημένο μας σώμα. Αυτό που θα ξανα-υπάρξει τότε μάλλον θα είναιηπληροφορίαπου είχε το σώμα μας εκ κατασκευής συν την πληροφορία που καθόλη τη διάρκεια της επίγειας ζωής αποθηκεύτηκε στο κτιστό μας σαρκίο, η αρχική και η επίκτητη δομή ... Π.χ. ο τάδε νευρώνας "έμαθε" να λειτουργεί με τον x τρόπο· οι συνάψεις του διεγείρονται κάτω από τις x συνθήκες. Ή απλούστερα: συνήθισα να ικανοποιούμαι, να ηδονίζομαι τρώγοντας το συγκεκριμένο προφιτερόλ που τάδε Ζαχαροπλαστείου. Τότε δεν θα μπορώ να το έχω και η έλλειψή του θα με βασανίζει, θα "καίγομαι από τη δίψα" για προφιτερόλ. Αυτό που θα έχει αναστηθεί, ανασυσταθεί θα είναι το σύνολο των αποθηκευμένων πληροφοριών της επιγής ζωής μου ή κάπως έτσι ... ή και εντελώς αλλιώς ...

Συνεχίζουμε με αποσπάσματα από τον παραπάνω λόγο του αγίου Γρηγορίου Νύσσης:

... ότι ποτέ προς το μη όν η του κακού φύσις μεταχωρήσει, παντελώς εξαφανισθείσα του όντος, και πάσαν λογικήν φύσιν η θεία τε και ακήρατος αγαθότης εν εαυτή περιέξει, μηδενός των παρά του θεού γεγονότων της βασιλείας του Θεού αποπίπτοντος,όταν πάσης της εμμιχθείσης τοις ούσι κακίας οίόν τινος ύλης κιβδήλου δια της του καθαρσίου πυρός χωνείας αναλωθείσης,τοιούτον γένηται πάν ό παρά του Θεού έσχε την γένεσιν, οίον εξ αρχής ήν ότε ούπω την κακίαν εδέξατο. Τούτο δε γίνεσθαι λέγει ούτως· εγένετο, φησίν, εν τη θνητή τε και επικήρω των ανθρώπων φύσει η καθαρά και ακήρατος του Μονογενούς θεότης ...	... ότι κάποτε η φύση του κακού θα μεταβεί στο μη όν εξαφανισμένη ολότελα από το όν και η θεία και αθάνατη αγαθότητα θα περιλάβει μέσα της κάθε λογική φύση και δε θα εκπέσει από τη βασιλεία του Θεού τίποτε από όσα ο Θεός έχει κάνει· όταν όλη η κακία που έχει αναμιχθεί μέσα στα όντα αφαιρεθεί με το λιώσιμο από τοκαθαρτήριο πυρ, σα μια νόθη ύλη, κάθε τι που έλαβε τη γένεσή του από το Θεό θα γίνει τέτοιο που ήταν από την αρχή, όταν δεν είχε δεχθεί την κακία. Και αυτό λέει ότι γίνεται με τον εξής τρόπο. Η καθαρή και γνήσια θεότητα του Μονογενούς εισήλθε, λέει, στη θνητή και φθαρτή φύση των ανθρώπων ... (σελ. 85).
... εν εκείνω πάσακακίας φύσιςεξηφανίσθη Ός αμαρτίαν ουκ εποίησεν ... συνηφανίσθη δε μετά της αμαρτίας εν τω αυτώ και ο επακολουθών αυτή θάνατος (ου γαρ εστιν άλλη θανάτου γένεσις πλην αμαρτία) ...	... είχε εξαφανισθεί κάθεφύση κακίαςαπό εκείνον που "δεν έκανε αμαρτία" ... συναφανίστηκε σ' Αυτόν τον ίδιο μαζί με την αμαρτία και το επακόλουθό της ο θάνατος (γιατί ο θάνατος δε γεννιέται από πουθενά αλλού εκτός από την αμαρτία) ...(σελ. 85).
... Θεού δε υποταγή εστιν η παντελής του κακού αλλοτρίωσις. όταν ουν κατά μίμησιν της απαρχής έξω του κακού πάντες γενώμεθα, τότε όλον το φύραμα της φύσεως τη απαρχή συμμιχθέν και έν κατά το συνεχές σώμα γενόμενον του αγαθού μόνου την ηγεμονίαν εφ· εαυτού δέξεται, και ούτω παντός του της φύσεως ημών σώματος προς την θείαν τε και ακήρατον φύσιν ανακραθέντοςεκείνη η του Υιού λεγομένη υποταγή δι· ημών γίνεται, της εν τω σώματι αυτού κατορθωθείσης υποταγής εις αυτόν αναφερομένης τον εν ημίν την χάριν της υποταγής ενεργήσαντα. ...	... υποταγή στο Θεό είναι η πλήρης αποξένωση από το κακό. Όταν λοιπόν κατά μίμηση της απαρχής βρεθούμε όλοι έξω από το κακό, τότε το σύνολο της φύσης μας, αφού αναμιχθεί με την απαρχή κι αφού γίνει μαζί της ένα συνεχές σώμα, θα δεχτεί επάνω του την αποκλειστική ηγεμονία του αγαθού. Κι έτσι,αφού ανακραθεί ολόκληρο το σώμα της φύσης μας με τη θεία και αθάνατη φύση, πραγματοποιείται σ' εμάς αυτή η λεγόμενη υποταγή του Υιού, αφού η υποταγή που επιτυγχάνεται εις το σώμα Του αναφέρεται σ' Αυτόν, που ενέργησε μέσα μας τη χάρη της υποταγής. ... (σελ. 87).
... δήλον γαρ ότι τότε αληθές έσται το εν πάσι τον Θεόν είναι, όταν μηδέν κακόν ενθεωρήται τοις ούσιν.	... είναι δηλαδή φανερό ότι τότε θα επαληθευτεί η παρουσία του Θεού μέσα σε όλα, όταν δεν θα παρατηρείται μέσα στα όντα κανένα κακό.
Ου γαρ δη και εν κακώ τον Θεόν εικός εστι γίνεσθαι.	Γιατί ασφαλώς δεν είναι φυσικό ο Θεός να εισέρχεται και μέσα στο κακό.
Ώστε ή ουκ εν πάσιν έσται όταν υπολειφθή τι κακόν εν τοις ούσιν ή, ει αληθώς εν πάσι χρή πιστεύειν αυτόν είναι, το μηδέν κακόν είναι τη περί τούτου πίστει συναποδείκνυται.	Ώστε ή δε θα βρίσκεται μέσα σε όλα, όταν απομείνει ένα υπόλειμμα κακού μέσα στα όντα ή, αν πρέπει να πιστεύουμε ότι βρίσκεται στ' αλήθεια μέσα σε όλα, τότε αποδεικνύεται (μαζί με αυτή την πίστη γι' Αυτόν) ότι δεν υπάρχει κανένα κακό. (σελ. 89).
Ου γαρ εστι δυνατόν εν κακώ τον Θεόν γενέσθαι ...	Γιατί δεν είναι δυνατό ο Θεός να βρεθεί μέσα στο κακό ...
... πάντα ημίν τον θεόν γίνεσθαι όσα τη ζωή ταύτη αναγκαία δοκεί ...	... ο Θεός (στη μέλλουσα ζωή) γίνεται σ' εμάς τα πάντα, όσα στη ζωή αυτή θεωρούνται απαραίτητα ... (σελ. 91)
... ώστε και βρώσιν είναι τον θεόν ημίν, ως εικός βρωθήναι θεόν, και πόσιν, ωσαύτως έν δυμά τε και σκέπην αέρα τόπον πλούτον απόλαυσιν κάλλος υγίειαν ισχύν φρόνησιν δόξαν μακαριότητα και πάν όσον εν τη αγαθή κρίνεται μοίρα ου επιδεής η φύσις εστί, προς το θεοπρεπές αναγομένης της σημασίας των ειρημένων·	... ώστε και φαγητό είναι ο Θεός για μας, με τον τρόπο που είναι φυσικό να γίνει για μας τροφή ο Θεός, και πιοτό, καθώς επίσης και φόρεμα και στέγη, αέρας, τόπος, πλούτος, απόλαυση, ομορφιά, υγεία, ισχύς, φρόνηση, δόξα, μακαριότητα και κάθε τι που λογαριάζεται στην αγαθή μοίρα, και το έχει ανάγκη η φύση μας, αλλ' αναφέρεται η σημασία των λεγομένων σ' αυτό που αρμόζει στο Θεό.
Ως δια τούτου μαθείν ότι ο εν τω θεώ γενόμενος πάντα έχει εν τω εκείνον έχειν. ουδέν δε έτερόν εστι το έχειν τον θεόν ή το ενωθήναι θεώ. Ουκ αν δε τις άλλως ενωθείη μη σύσσωμος αυτώ γενόμενος ...	Ώστε μ' αυτό μαθαίνομε ότι όποιος είναι μέσα στο Θεό, έχει τα πάντα με το να έχει μέσα του Εκείνον. Και το να έχει κανένας το Θεό δεν είναι τίποτε άλλο παρά το να ενωθεί με το Θεό. Και δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ενωθεί κανένας μαζί Του, αν δε γίνει σύσσωμος μ' Εκείνον ... (σελ. 91).
... Όταν ουν δια πάντων έλθη το αγαθόν, τότε όλον αυτού το σώμα υποταγήσεται τη ζωοποιώ εξουσία, και ούτως η του σώματος τούτου υποταγή αυτού λέγεται είναι του Υιού υποταγή του ανακεκραμένου προς το ίδιον σώμα, όπερ εστίν η Εκκλησία,	... Όταν λοιπόν το αγαθό περάσει σε όλα, τότε όλο το σώμα του θα υποταχθεί στη ζωοποιό εξουσία και έτσι η υποταγή του σώματός Του λέγεται πως είναι υποταγή του Υιού, που έχει ανακραθεί με το δικό του σώμα, που είναι η Εκκλησία ... (σελ. 91).
... όταν ομόφωνοςπάσα η κτίσις γένηται προς εαυτήν και Πάν αυτώ γόνυ κάμψη επουρανίων και επιγείων και καταχθονίων και πάσα γλώσσα εξομολογήσηται ότι Κύριος Ιησούς Χριστός. Τότεπάσης της κτίσεως έν σώμα γενομένης και πάντων δια της υπακοής μετ· αλλήλων εν Αυτώ συμφυέντων, την του ιδίου σώματος προς τον Πατέρα υποταγήν εις Εαυτόν αναφέρει ...	... όταν όλη η φύση θα συμφωνήσει με τον εαυτό της καικάθε ύπαρξη θα γονατίσει σ' Αυτόν, επουράνια, επίγεια, υποχθόνια και κάθε γλώσσα ομολογήσει ότι ο Κύριος είναι ο Ιησούς Χριστός. Τότε αφού ολόκληρη η φύση γίνει ένα σώμα κι αφού με την υπακοή συνενωθούν όλοι μεταξύ τους μέσα σ' Αυτόν, αναφέρει στον Εαυτό Του την υποταγή του δικού Του σώματος προς τον Πατέρα. (σελ. 93).
... η του εκκλησιαστικού σώματος υποταγή αναφέρεται εις τον ενοικούντα τω σώματι.	... η υποταγή του σώματος της Εκκλησίας αναφέρεται σ' Αυτόν που ενοικεί μέσα στο σώμα.
Και επειδή πάν το γενόμενον εν αυτώ σώζεται, η δε σωτηρία δια της υποταγής ερμηνεύεται, καθώς η ψαλμωδία νοείν υποτίθεται, ακολούθως τομηδέν έξω των σωζομένων είναι πιστεύειν εν τω μέρει τούτω του αποστόλου μανθάνομεν. Τούτο δε τη του θανάτου καθαιρέσει και τη του Υιού υποταγή διασημαίνει ο λόγος ...	... Και επειδή οτιδήποτε βρεθεί μέσα Του σώζεται και η σωτηρία ερμηνεύεται με την υποταγή, όπως οι Ψαλμοί μας υποβάλλουν να σκεφτούμε, μαθαίνουμε κατά λογική ακολουθία από το χωρίο αυτό του Αποστόλου να πιστεύουμε ότιδεν υπάρχει τίποτε έξω από αυτούς που σώζονται. Και το νόημα αυτό το δηλώνει ο λόγος με την κατάλυση του θανάτου και την υποταγή του Υιού ... (σελ. 95)
... Σώμα δε Αυτού, καθώς είρηται πολλάκις,πάσα η ανθρωπίνη φύσις ή κατεμίχθη.	... Σώμα Του,όπως πολλές φορές λέχθηκε,είναι όλη η ανθρώπινη φύση, με την οποία αναμίχθηκε. (σελ. 95)
... ουκ έστιν άλλως του κακού χωρισθήναι μη τω Θεώ δια της υποταγής ανακραθέντας ...	... δεν είναι δυνατόν αλλιώς να χωρισθεί κάποιος από το κακό παρά μόνο με την ένωση με τον Θεό δια της υποταγής ...
... των γαρ εχθρών, τους μεν υποταγήσεσθαι λέγει, τους δε καταργηθήσεσθαι. καταργείται μεν ουν ο τη φύσει εχθρός, τουτέστι ο θάνατος, και η περί αυτόν της αμαρτίας αρχή τε και εξουσία και δύναμις.Υποταγήσονται δε οι καθ· έτερον λόγον εχθροί του Θεού λεγόμενοι, οι από της βασιλείας προς την αμαρτίαν αυτομολήσαντες...	... από τους εχθρούς άλλοι θα υποταχθούν κι άλλοι θα καταργηθούν. Θα καταργηθεί ο φυσικός εχθρός, δηλαδή ο θάνατος, και η αρχή επάνω σ' αυτόν και εξουσία και δύναμη της αμαρτίας. Ενώ θα υποταχθούν οι γι' άλλο λόγο λεγόμενοι εχθροί του Θεού, όσοι αυτομόλησαν στην αμαρτία από τη βασιλεία του Θεού ...(σελ. 103).
... την γαρ ενταύθα υποταγήν εκεί καταλλαγήν ονομάζει, έν νόημα δι· εκατέρου των ονομάτων ενδειξάμενος την σωτηρίαν. Ώς γαρ εκ της υποταγής το σωθήναι προσγίνεται, ούτω και εν ετέρω φησίν ότι Καταλλαγέντες σωθησόμεθα εν τη ζωή Αυτού. Τους μεν ουν τοιούτους εχθρούς υποτάσσεσθαι λέγει τω Θεώ και Πατρί, τον δε θάνατον και την περί αυτόν αρχήν μηκέτι έσεσθαι.	... την υποταγή που λέει εδώ, εκεί την ονομάζει ‘συμφιλίωση', και με καθένα από τα δύο ονόματα δηλώνει τη σωτηρία. Γιατί, όπως από την υποταγή προέρχεται η σωτηρία, έτσι και σε άλλο σημείο λέει ‘αφού συμφιλιωθούμε μαζί του, θα σωθούμε μέσα στη ζωή Εκείνου'. Οι εχθροί αυτοί λοιπόν, λέει, ότι υποτάσσονται στο Θεό και Πατέρα ενώ ο θάνατος και η εξουσία του δε θα υπάρχει πια. (σελ. 103).
Τούτο γαρ ενδείκνυται η του καταργηθήσεσθαι λέξις· ως δια τούτου γενέσθαι δήλον ότι των μεν κακών η δυναστεία εις το παντελές εξαργηθήσεται. οι δε δια της παρακοής εχθροί του θεού κληθέντες, ούτοι δια της υποταγής φίλοι του κυρίου γενήσονται, όταν πεισθώσι τω λέγοντι ότι Υπέρ Χριστού πρεσβεύομεν, ως του θεού παρακαλούντος δι· ημών· δεόμεθα υπέρ Χριστού, καταλλάγητε τω θεώ, και κατά την γενομένην εν τω ευαγγελίω υπόσχεσιν ουκέτι εν τοις δούλοις υπό του κυρίου αλλ· εν τοις φίλοις καταλλαγέντες αριθμηθήσονται.	Αυτό σημαίνει η λέξη ‘θα καταργηθούν', ώστε μ' αυτό να γίνει φανερό, ότι θ' αφαιρεθεί ολότελα η δυναστεία των κακών, ενώ αυτοί που, επειδή παράκουσαν, ονομάστηκαν εχθροί του Θεού, αυτοί με την υποταγή θα γίνουν φίλοι του Χριστού,όταν πεισθούνσ' αυτόν που λέει· ‘είμαστε οι πρεσβευτές του Χριστού. Και σαν να σας παρακαλεί με το στόμα μας ο Θεός, σας παρακαλούμε για χάρη του Χριστού, συμφιλιωθείτε με το Θεό'. Και κατά την υπόσχεση που δόθηκε μέσα στο Ευαγγέλιο, όταν συμφιλιωθούν θα συγκαταριθμηθούν όχι πια με τους δούλους, αλλά με τους φίλους. (σελ. 105).
... πάντων εποικοδομηθέντων επί τω θεμελίω των προφητών τε και αποστόλων	... όλα έχουν εποικοδομηθείπάνω στο θεμέλιο των προφητών και των αποστόλων...
Από τον τόμο 10 των εκδόσεων του Μερετάκη ΒΥΖΑΝΤΙΟ.
Από τον λόγο του αγίου Γρηγορίου Νύσσης: Κατηχητικός ο μέγας:
... το μέγα μυστήριον της θείας ενανθρωπήσεως. Δι· ών γαρ κατεμίχθη τη ανθρωπότητι, ... τον τε άνθρωπον της κακίας ελευθερών καιαυτόν τον της κακίας ευρετήν ιώμενος. Ίασις γαρ εστιν αρρωστίας η του νοσήματος κάθαρσις, κανεπίπονος ή.	... το μέγα μυστήριο της θείας ενανθρωπήσεως. Διότι όλα τα επραγματοποίησε ο Κύριος δια της ενώσεως του με την ανθρωπότητα ... ελευθερώνων τον άνθρωπον από την κακίαν και θεραπεύων και αυτόν τον ευρετήν της κακίας. Διότι θεραπεία ασθενείας είναι η κάθαρσις του νοσήματος,ακόμη και αν είναι επίπονος. (σελ. 485).
Από τον τόμο 1 των εκδόσεων του Μερετάκη ΒΥΖΑΝΤΙΟ.

Και δύο αναφορέςαπό το έργο του αγίου Μαξίμου ΕΡΩΤΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ή ΠΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ:

Τρείς αποκαταστάσεις οίδεν η Εκκλησία· μίαν μεν την εκάστου κατά τον της αρετής λόγον, εν ή αποκαθίσταται τον επ· αυτώ λόγον της αρετής εκπληρώσας· δευτέραν δε την της όλης φύσεως εν τη αναστάσει, την εις αφθαρσίαν και αθανασίαν αποκατάστασιν· τρίτη δέ, ή και μάλιστα κατακέχρηται εν τοις εαυτού λόγοις ο Νύσσης Γρηγόριος, εστίν αύτη· η των ψυχικών δυνάμεων τη αμαρτία υποπεσουσών εις όπερ εκτίσθησαν πάλιν αποκατάστασις. Δεί γαρ ώσπερ την όλην φύσιν εν τη αναστάσει την της σαρκός αφθαρσίαν χρόνω ελπιζομένω απολαβείν, ούτως και τας παρατραπείσας της ψυχής δυνάμεις τη παρατάσει των αιώνων αποβαλείν τας εντεθείσας αυτή της κακίας μνήμας και περάσασαν τους πάντας αιώνας και μη ευρίσκουσαν στάσιν εις τον Θεόν ελθείν, τον μη έχοντα πέρας, και ούτως, τηεπιγνώσει ου τη μεθέξει των αγαθών, απολαβείν τας δυνάμεις και εις το αρχαίον αποκαταστήναι καιδειχθήναι τον δημιουργόν αναίτιον της αμαρτίας.

Η Εκκλησία γνωρίζει τρεις αποκαταστάσεις· μια αποκατάσταση του καθενός μας ανάλογα με την αρετή του, αποκατάσταση που γίνεται όταν εκπληρώσει την αρετή που του αναλογεί. Δεύτερη την αποκατάσταση όλης της φύσης κατά την ανάσταση στην αφθαρσία και την αθανασία. Τρίτη, αυτή που κάνει υπερβολική χρήση της στους λόγους του ο Γρηγόριος Νύσσης, είναι η εξής· η αποκατάσταση στην αρχική τους κατάσταση των ψυχικών δυνάμεων που υπέπεσαν στην αμαρτία. Πρέπει δηλαδή όπως η όλη φύση κατά την ανάσταση θ' απολαύσει την αφθαρσία της σάρκας σε χρόνο που ελπίζομε, έτσι και οι παραστρατημένες δυνάμεις της ψυχής στο μάκρος των αιώνων πρέπει ν' αποβάλλουν τις μνήμες της κακίας που έχουν εναποτεθεί σ' αυτές και αφού περάσουν όλους τους αιώνες χωρίς να βρίσκουν στάση, να έρθουν στο Θεό, που δεν έχει πέρας, κι έτσιμε την επίγνωση, όχι με τη μέθεξη των αγαθών, ν' αναλάβουν τις δυνάμεις τους, ν'αποκατασταθούν στην αρχική κατάστασή τουςκαι να δειχθεί ο δημιουργός μη αίτιος της αμαρτίας. (τομ. 14Α, σελ. 39)

... Εκείνοι δε την συνείδησιν καίονται κατά μίμησιν του διαβόλου και τοις αγγέλοις αυτού, όσοι δια της υπερηφανίας φθονερώς την του Θεού πρόνοιαν διαβάλλουσιν και τη προς τον πλησίον κέχρηνται απάτη. Το δε "ό προπροσώπου Κυρίου πορεύεται" φλογίζον "τούς εχθρούς αυτού" πυρ εστιν αι του Θεού ενέργειαι· αύται γαρ χαρακτηρίζουσιν το του Θεού πρόσωπον, οίον, το αγαθόν, το φιλάνθρωπον, το πράον και τα τούτοις όμοια· αίτινες τους μεν οικείως έχοντας προς αυτά φωτίζουσιν, τους δε εναντίως έχοντας και απηλλοτριωμένους της ομοιότητος φλέγουσιν. Και ταύτα μεν τα είδη του πυρός ουκ είπεν διαιωνίζειν, διότι κατά τον Νύσσης Γρηγόριον δει την φύσιν τας ιδίας απολαβείν δυνάμεις και τη επιγνώσει αποκαταστήναι εις όπερ γέγονεν εξαρχής, ώστε τον Δημιουργόν αναίτιον αποδειχθήναι της αμαρτίας. Εκείνο δε φοβερώτερον είπεν το πύρ, ό τω αιωνίω σκώληκι συντέτακται, μησβεννύμενον αλλά και διαιωνίζον τοις πονηροίς· όπερ,φαινομένου του θείου και εις απόλαυσιν προκειμένου τοις αξίοις, τους μη δια των αγαθών έργων εαυτούς λαμπρύνοντας, δίκην σκώληκος αεί την μνήμην ανακινούσης, και αναλογιζομένους την αποτυχίαν και στέρησιν του αγαθούαπεράντως κατεσθίει και βασανίζει διηνεκώς πυρός σφοδρότερον.

... Καίονται στην συνείδηση κατά το παράδειγμα του ‘διαβόλου και των αγγέλων του', εκείνοι που από υπερηφάνεια διαβάλλουν γεμάτοι φθόνο την πρόνοια του Θεού και χρησιμοποιούν την απάτη εις βάρος του πλησίον τους. Η φωτιά που προπορεύεται μπροστά από το πρόσωπο του Κυρίου' φλογίζοντας τους εχθρούς του είναι οι ενέργειες του Θεού. Αυτές χαρακτηρίζουν το πρόσωπο του Θεού, όπως είναι η αγαθότητα, η φιλανθρωπία, η πραότητα και τα όμοια μ' αυτά. Αυτές φωτίζουν όσους έχουν οικειότητα μαζί τους, καταφλέγουν όμως όποιους είναι αντίθετοί τους και ανόμοιοί τους. Αυτά τα είδη της φωτιάς δεν είπε ότι διαιωνίζονται, επειδή, κατά το Γρηγόριο Νύσσης, πρέπει η φύση μας να λάβει τις δικές της δυνάμεις και με την επίγνωσή της ν' αποκατασταθεί σ' αυτό που είχε γίνει από την αρχή, ώστε ο Δημιουργός ν' αποδειχτεί μη αίτιος της αμαρτίας. Φοβερότερη χαρακτήρισε τη φωτιά εκείνη, που συμπαρατάχθηκε με το αιώνιο σκουλήκι, που δε σβήνει αλλά διαιωνίζεται για τους κακούς. Αυτή, όταν φανερωθεί το θείο και δοθεί στους αξίους να το απολαύσουν, σαν το σκουλήκι, ενοχλώντας αδιάκοπα τη μνήμη όσων δεν λαμπρύνουν τον εαυτό τους με αγαθά έργα αλλά αναλογίζονται την αποτυχία και τη στέρηση του αγαθού,τους κατατρώγει δίχως πέρας και τους βασανίζει αδιάκοπα, σφοδρότερα από τη φωτιά. (τομ. 14Α, σελ. 153)

Το βασικό πρόβλημα των σχισματικών προϋποθέσεων μελετητών και όσων εκ των ημετέρων αφελώς τους ακολουθούν επειδή εντυπωσιάζονται από τα ανώτερα τεχνολογικά τους επιτεύγματα είναι η περί κτιστής κολάσεως διδασκαλία τους και η κατά κάποιον τρόπο υποτίμηση της σπουδαιότητας της δυνατότητας αυτοπροσδιορισμού που έχει δοθεί στα λογικά κτίσματα, στους αγγέλους και τους ανθρώπους. Νομίζουν ότι η κόλαση είναι ένας τρίτος χώρος, τα καταχθόνια, κτιστός, όπου κυριαρχεί ο Αλλότριος και η πομπή του. Όταν λοιπόν ακούν για αποκατάσταση των πάντων πλατωνιαζόμενοι θεωρούν ότι τελικά όλοι θα χορεύουμε εις τα Ηλύσια πεδία έστω αφού εκτίσουμε τη x ποινή στο καθαρτήριο πυρ. Το κεντρικό σημείο δηλαδή της διαφοράς είναι η πίστη σε κτιστή κόλαση και η υποτίμηση της ελευθερίας.

Η κόλαση όμως δεν είναι κτιστή αλλά άκτιστη και η ελευθερία ο αναφαίρετος πυρήνας της κτιστής λογικότητας. "Η φωτιάπου προπορεύεται μπροστά από το πρόσωπο του Κυρίου φλογίζοντας τους εχθρούς τουείναι οι ενέργειες του Θεού". Ο τυφλός δεν μπορεί να χαρεί την παρουσία του ήλιου βλέποντας τον, παρά μόνο νοιώθει την καυστική του ενέργεια. Και αν είναι ξανθός, χοντρός και τρέχει στο καταμεσήμερο στην πλαζ ακόμη χειρότερα. Καίγεται. Τσουρουφλίζεται. Επίσης "καίγεται από τη δίψα", καθένας που του λείπει το νεράκι. Η απουσία του ηδονοποιητικού παράγοντα προκαλεί το αίσθημα της κάψας, της καψούρας, της καούρας. Καίγομαι. Φλέγομαι. Πυρανάλωμα πυρός. Φωτιά στα σωθικά. Φωτιά στα μπατζάκια.

Στην πρώτη προς Κορινθίους επιστολή του ο Απόστολος Παύλος γράφει: "ει δε τις εποικοδομεί επί τον θεμέλιον (τον Ιησού Χριστό) χρυσόν, άργυρον, λίθους τιμίους, ξύλα, χόρτον, καλάμην, 3.13 εκάστου το έργον φανερόν γενήσεται, η γαρ ημέρα δηλώσει· ότιεν πυρί αποκαλύπτεται, καιεκάστου το έργον οποίόν εστιν το πυρ [αυτό] δοκιμάσει. 3.14εί τινος το έργον μενεί ό εποικοδόμησεν, μισθόν λήμψεται· 3.15εί τινος το έργον κατακαήσεται, ζημιωθήσεται,αυτός δε σωθήσεται,ούτως δε ως δια πυρός. 3.16 Ουκ οίδατε ότι ναός Θεού εστε και το Πνεύμα του Θεού οικεί εν υμίν; 3.17 Εί τις τον ναόν του Θεού φθείρει, φθερεί τούτον ο Θεός· ο γαρ ναός του Θεού άγιός εστιν, οίτινές εστε υμείς". Δηλαδή το καθαρτήριο πυρ υπάρχει και εκεί θα καούν "οι μνήμες της κακίας που έχουν εναποτεθεί στις ψυχές".

Υπάρχουν τουλάχιστον τριών ειδών κάψες: 1) Η κάψα η έλλειψη της απόλαυσης όσων έχω συνηθίσει να απολαμβάνω, "καίγομαι από δίψα", 2) Η κάψα λόγω της παρουσίας της άκτιστης θείας Χάρης όταν δεν είμαι προπονημένος να τη βλέπω ως φως -ο τυφλός νοιώθει μόνο την κάψα του ήλιου- και 3) μια κάψα που θα δούμε παρακάτω.

Υπάρχει λοιπόν καθαρτήριο πυρ το οποίο θα αποκαθάρει τους θνητούς από τις μνήμες των επί γης απολαύσεων. Η μνήμη της απόλαυσης του προφιτερόλ, δηλαδή, κάποτε μετά παρέλευση ικανού χρόνου στο καθαρτήριο πυρ -μετά θάνατον ή επί της γης αν είμαι ασκητής- θα εξαλειφθεί. Οι μνήμες της κακίας θα σβηστούν και θα φανεί ότι ο Θεός δεν είναι αίτιος της αμαρτίας -το γιατί θα το δούμε παρακάτω.

1^οπαράδειγμα: Ο ένας ξεκίνησε από το -100 και έφτασε στο -60. Ο άλλος ξεκίνησε από το +80 και έφτασε στο +50. Ο πρώτος είχε θετική πορεία κατά 50 μονάδες ο δεύτερος αρνητική πορεία κατά 30 μονάδες. Ο δεύτερος είναι καλός άνθρωπος αλλά πάει κόλαση. Ο πρώτος είναι κακός άνθρωπος αλλά πάει παράδεισο.

2^οπαράδειγμα: Ο ένας πέθανε όταν ήταν στο -100. Ο άλλος πέθανε όταν ήταν επίσης στο -100. Και οι δυο είχαν το ίδιο χάλι επί γης. Ο πρώτος όμως είχε μετάνοια, είχε συνηθίσει δηλαδή να νοιώθει "εγώ φταίω" ο άλλος είχε συνηθίσει να νοιώθει "εγώ δεν φταίω". Μετά που θα περάσουν και οι δύο από το καθαρτήριο πυρ και τον δύο θα αποκατασταθεί η φύση αλλά δεν θα καταργηθεί η δυνατότητα αυτοπροσδιορισμού. Έτσι οπρώτοςπου έχει μετάνοια, "εγώ φταίω", θα έχειγνώση των αγαθών, μέθεξη της θείας Χάρης λόγω της ταπείνωσης, ενώ οδεύτεροςθα έχει μόνοεπίγνωση των αγαθών, μια δηλαδή επιφανειακή γνώση, μια ενημέρωση για το ποια είναι τα αγαθά, η θεία Χάρη, αλλά δεν θα έχει μέθεξη λόγω της μη ταπείνωσης, της μη μετάνοιας, λόγω της αίσθησης ότι "εγώ δεν φταίω" (άρα ο Θεός φταίει) και αυτή η μη εν μέθεξη επίγνωση των αγαθών θα τον κατακαίει εις τον αιώνα ως σκώληξ ακοίμητος. "Σαν το σκουλήκι, ενοχλώντας αδιάκοπα τη μνήμη όσων δεν λαμπρύνουν τον εαυτό τους με αγαθά έργα αλλά αναλογίζονται την αποτυχία και τη στέρηση του αγαθού, τους κατατρώγει δίχως πέρας και τους βασανίζει αδιάκοπα, σφοδρότερα από τη φωτιά".

Έτσι θα φανερωθεί ότι δεν είναι ο Θεός αίτιος της κολάσεως. Αφού δηλαδή κατακαούν οι μνήμες των κακών από τη ψυχή δεν θα μας "καίει" το ότι "έτυχε" επί της γης να συνηθίσουμε τις επίγειες ηδονές, τα χρήματα, τη δόξα και εκεί (στον ουρανό) μας λείπουν, δεν θα μας καίει το ότι "έτυχε" να πεθάνουμε απροπόνητοι και βρεθήκαμε απροετοίμαστοι στη παρουσία του Ήλιου, αλλά θα μας "κατακαίει" απλά και μόνο η δικιά μας επιλογή, ο αυτοπροσδιορισμός μας, η συνταύτισή μας με το κόμμα του "εγώ δεν φταίω". Τότε που θα φανερωθεί η πραγματικότητα της ενότητας της ανθρώπινης φύσης, οι επιλογές πλέον θα είναι δύο: ή "εγώ φταίω" (δηλαδή η ανθρωπότητα), ή "εγώ δεν φταίω" άρα φταίει ο άλλος δηλαδή ο Θεός. Μέσα λοιπόν στην επίγνωση (και όχι τη μέθεξη) της εν θεώσει καταστάσεως θα αισθάνομαι πάλι ‘μη μετάνοια', ‘εγώ δεν φταίω', και αυτός θα είναι ο αιώνιος σκώληξ ο ακοίμητος που θα με κατατρώγει μια και θα ενημερώνομαι για τα αγαθά και την αποτυχία μου. Αυτή είναι η τρίτη κάψα που προαναφέραμε και η οποία παραμένει εις τον αιώνα διότι: "Εν δε τω άδη τις εξομολογήσεταί σοι;".

Ας ξαναδούμετώρα κάποια από τα προαναφερθέντα του αγίου Γρηγορίου:

"Κάποτε" λοιπόν, "η φύση του κακού θα μεταβεί στο μη ον εξαφανισμένη ολότελα από το ον και η θεία και αθάνατη αγαθότητα θα περιλάβει μέσα της κάθε λογική φύση και δε θα εκπέσει από τη βασιλεία του Θεού τίποτε από όσα ο Θεός έχει κάνει· ότανόλη η κακία που έχει αναμιχθεί μέσα στα όντα αφαιρεθεί με το λιώσιμο από το καθαρτήριο πυρ, σα μια νόθη ύλη, κάθε τι που έλαβε τη γένεσή του από το Θεό θα γίνει τέτοιο που ήταν από την αρχή, όταν δεν είχε δεχθεί την κακία". Και οι αμετανόητοι άνθρωποι και οι εκπεσόντες άγγελοι θα βρίσκονται εντός της Βασιλείας του Θεού αλλά θα έχουν μόνο επίγνωση των αγαθών και όχι μέθεξη, μετοχή, γνώση, συνουσία και άρα θα τους καίει αυτή η ενημέρωση.

"Υποταγή στο Θεό είναι η πλήρης αποξένωση από το κακό ... Αφού ανακραθεί ολόκληρο το σώμα της φύσης μας με τη θεία και αθάνατη φύση, πραγματοποιείται σ' εμάς αυτή η λεγόμενη υποταγή του Υιού". Θα εξαφανισθεί το κακό, τα σημάδια του πάνω στη φύση μας αλλά θα παραμείνει η δυνατότητα αυτοπροσδιορισμού των κτισμάτων η εμμονή στο "εγώ δεν φταίω". Αν χαθεί αυτή η ελευθερία τότε έχουμε καταστροφή της φύσης.

"Τότε θα επαληθευτεί η παρουσία του Θεού μέσα σε όλα, όταν δεν θα παρατηρείται μέσα στα όντα κανένα κακό". Δεν θα παρατηρείται στα όντα κανένα κακό αλλά οι αμετανόητοι θα παραμένουν τέτοιοι και οι ενημέρωση για την αστοχίας τους θα τους κατακαίει επειδή θα την αποδίδουν στον πανταχού παρόντα Θεό.

"Κάθε ύπαρξη θα γονατίσει σ' Αυτόν, επουράνια, επίγεια, υποχθόνια και κάθε γλώσσα θα ομολογήσει ότι ο Κύριος είναι ο Ιησούς Χριστός". Όμως οι αμετανόητοι θα λεν εγώ δεν φταίω αλλά φταίει ο Κύριος για το ότι έχω απλώς επίγνωση και όχι γνώση, μέθεξη των αγαθών. Δεν θα χαθεί ούτε τότε η δυνατότητα αρνητικού αυτοπροσδιορισμού και ο σκώληξ αυτός είναι αιώνιος.

"Και επειδή οτιδήποτε βρεθεί μέσα Του σώζεται και η σωτηρία ερμηνεύεται με την υποταγή ... μαθαίνουμε ... να πιστεύουμε ότι δεν υπάρχει τίποτε έξω από αυτούς που σώζονται". Όλοι σώζονται, όλων η φύση αποκαθίσταται, από όλους εξαφανίζεται το κακό και οι μνήμες του αλλά κάποιοι παραμένουν αμετανόητοι. Σωσμένοι εξ απόψεως φύσεως, όλα σωστά τα έχουν, με μόνη τη διαφορά ότι ζουν στεγνοί με μόνη την επίγνωση της θέωσης και όχι τη μετοχή της και αυτή η επίγνωση τους κατακαίει.

"Θα υποταχθούν οι γι' άλλο λόγο λεγόμενοι εχθροί του Θεού, όσοι αυτομόλησαν στην αμαρτία από τη βασιλεία του Θεού". Θα υποταχθούν, θα σωθούν, θα εξαφανιστούν από πάνω τους οι μνήμες του κακού αλλά αυτοί θα παραμείνουν αμετανόητοι και θα τους καίει το πυρ το εξώτερον.

"Ενώ αυτοί που, επειδή παράκουσαν, ονομάστηκαν εχθροί του Θεού, αυτοί με την υποταγή θα γίνουν φίλοι του Χριστού,όταν πεισθούνσ' αυτόν που λέει· ‘είμαστε οι πρεσβευτές του Χριστού. Και σαν να σας παρακαλεί με το στόμα μας ο Θεός, σας παρακαλούμε για χάρη του Χριστού,συμφιλιωθείτεμε το Θεό'. ...". Αν η συμφιλίωση ήταν κάτι που μπορούσε να γίνει αποκλειστικά και μόνο με πρωτοβουλία του Θεού τότε προς τι η προτροπή "συμφιλιωθείτε"; Πάλι λοιπόν σε μας το μπαλάκι της μετάνοιας.

"Διότι όλα τα επραγματοποίησε ο Κύριος δια της ενώσεως του με την ανθρωπότητα ... ελευθερώνων τον άνθρωπον από την κακίαν και θεραπεύων και αυτόν τον ευρετήν της κακίας. Διότι θεραπεία ασθενείας είναι η κάθαρσις του νοσήματος, ακόμη και αν είναι επίπονος". Ο Κύριος θεραπεύει από την κακία ακόμη και τον εφευρέτη της κακίας τον εκπεσόντα άγγελο, τον εισάγει στην επίγνωση της αληθείας Του, η κάθαρση είναι επίπονος εκτός των άλλων διότι παραμένει αιωνίως ο πόνος της αποτυχίας ο σκώληξ ο ακοίμητος που κατακαίει. Τον θεραπεύει από την μνήμη της κακίας αλλά δεν άπτεται του αυτεξουσίου του, της ελευθερίας του, δεν του αλλάζει με το ζόρι τον αρνητικό αυτοπροσδιορισμό γιατί εκείνο δεν θα ήταν θεραπεία αλλά σακάτεμα, ευνουχισμός, καταστροφή της φύσης του.

Η ελευθερίαείναι ο αναφαίρετος πυρήνας της κτιστής λογικότητας και από αυτή και μόνο εξαρτάται η παρουσία ή η εξαφάνιση του καθοριστικού "επί" μπροστά από τη γνώση. Μετά τη μεταμόρφωση του χωροχρόνου, του ανθρώπου, η φύση θα σωθεί, το πρόσωπο, η ελευθερία -η δυνατότητα αυτοπροσδιορισμού- όμως φυσικά δεν θα καταστραφεί. Ο Δημιουργός θα είναι ελεύθερος να είναι φανερά πανταχού παρών, και το κτίσμα χωρίς τα σημάδια της κακίας πάνω του -θα έχουν σβηστεί ακόμα και οι μνήμες της κακίας- θα είναι ελεύθερο να δοξολογεί τον Κτίστη ή να Τον μέμφεται ως τάχα υπεύθυνο για την αποτυχία του να βιώνει την μέθεξη της άκτιστης θείας Χάρης. Το λογικό κτίσμα το οποίο θα έχει επιλέξει να αυτοπροσδιοριστεί θετικά (εγώ φταίω) έναντι του Κυρίου της Δόξης θα βιώσει τη γνώση, τη μέθεξη, τη μετοχή της άκτιστης θείας ενέργειας, της θείας Χάρης· ενώ το λογικό κτίσμα που θα αυτοπροσδιοριστεί αρνητικά (εγώ δεν φταίω) θα εγκλωβιστεί στην επίγνωση -και μόνο- της θέωσης, θα παραμείνει στην επιφανειακή ενημέρωση, στη σκέτη πληροφόρηση τον καιρό της αποκαταστάσεως των πάντων, τον καιρό της απολύτου γνώσεως, και μόνιμα λόγω της μη δυνατότητας για εν τω Άδη μετανοία, αλλαγή νοοτροπίας, θα νοιώθει -αυθόρμητα- ότι ο Άλλος φταίει· και αυτό θα είναι η κόλαση, ο σκώληξ ο αιώνιος, όταν κι αυτός ο Υιός θα υποταγεί (λόγο της προσκομιδής σύνολης της λογικής και μη κτίσεως) στον υποτάξαντα σ' Αυτόν τα πάντα Πατέρα.

   ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΛΙΔΑ:ΠΕΡΙ ΠΟΛΛΩΝ ΚΑΙ ΤΙΝΩΝ ΑΛΛΩΝ

Read more:http://www.egolpion.net/peri_apokatastasews.el.aspx#ixzz2k8A1cnl3